Βιωματικά Μαθηματικά. Μαθηματικά πλαισιωμένα μέσα από την πραγματικότητα

Οι μαθηματικές έννοιες, αλλά και η χρήση τους πηγάζουν από την ίδια την πραγματικότητα που βιώνουν τα άτομα. Η μάθηση πραγματοποιείται πάντοτε μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο και είναι αποτέλεσμα προσωπικών αναγκών. Συνεπώς, η μάθηση των μαθηματικών καλό είναι να μη συντελείται σε έναν ουδέτερο και αφηρημένο κόσμο, όπου οι εμπειρίες των παιδιών δεν έχουν θέση. Αυτό σημαίνει ότι η ενεργοποίηση των παιδιών σε καταστάσεις και προβλήματα που τους είναι οικεία, και προέρχονται από το βιωματικό τους περιβάλλον, συνεπάγεται περισσότερα κίνητρα και αποτελεσματικότερη μάθηση.

Οι καταστάσεις τις οποίες χρησιμοποιούμε ως αφετηρία για την εισαγωγή των μαθηματικών εννοιών προέρχονται από τη φύση, τη ζωή και τον πολιτισμό. Όσον αφορά τη φύση δίνουμε έμφαση σε κανόνες και τρόπους προστασίας του περιβάλλοντος. Όταν λέμε πολιτισμό εννοούμε τη ζωγραφική, τη λαϊκή παράδοση και γενικότερα τα έργα της τέχνης. Εννοούμε επίσης, την ιστορία των ελληνικών αλλά και των παγκόσμιων μαθηματικών.

Στηριζόμαστε στη βασική παιδαγωγική και διδακτική αρχή ότι κάποιος μαθαίνει καλύτερα όταν του δημιουργούνται κίνητρα και ενδιαφέρον για μάθηση και όταν έχει να αντιμετωπίσει μια κατάσταση – πρόβλημα στην οποία εμπλέκεται ενεργά και βιωματικά.

Τα θέματα που παρουσιάζονται σε αυτό το βιβλίο επιλέχτηκαν έτσι ώστε αφενός να ενδιαφέρουν τα παιδιά και αφετέρου να προσφέρονται ως γόνιμες καταστάσεις, μέσα από τις οποίες οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να χειριστούν και να κατασκευάσουν τις μαθηματικές έννοιες. Με τις δραστηριότητες που προτείνονται, ενθαρρύνεται η ανάπτυξη της δημιουργικότητας και της εφευρετικότητας των παιδιών. Θα πρέπει όμως να τονίσουμε ότι, όταν λέμε βιωματική δράση στα μαθηματικά, δεν εννοούμε απλή δράση και ενεργοποίηση του παιδιού, αλλά δράση που συνδυάζεται με τη σκέψη, δηλαδή σκέψη πάνω στη δράση και το βίωμα.

Χρησιμοποιούμε, λοιπόν, παιχνίδια και καταστάσεις πλούσιες, γόνιμες και ευχάριστες για τα παιδιά οι οποίες θα αποτελέσουν αντικείμενο προβληματισμού και με βάση αυτές θα γεννηθούν οι μαθηματικές έννοιες. Βεβαίως δε μένουμε στις εμπειρικές καταστάσεις, μοντελοποιούμε, κάνουμε αφαιρέσεις και κινούμαστε από το συγκεκριμένο προς το αφηρημένο. Οδηγούμε τους μαθητές από τα πλαισιωμένα προς τα αποπλαισιωμένα μαθηματικά.